Sto lat temu 18 grudnia 1918 roku dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego powołano do życia pierwszą Straż Graniczną.
Nowa formacja zastąpiła istniejącą od października 1918 roku Straż Gospodarczo-Wojskową, która z przyczyn kadrowych i logistycznych nie potrafiła podołać postawionym jej zadaniom. Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia oraz analizę systemów ochrony granic państw zaborczych, przyjęto dla Straży Granicznej model formacji wojskowej, która finansowo i organizacyjnie podlegała Ministerstwu Spraw Wojskowych i w każdej chwili mogła być użyta w działaniach militarnych. Jednocześnie miała wykonywać zadania stawiane przez Ministerstwo Skarbu i Aprowizacji.
Dekret Naczelnika Państwa z 18 grudnia 1918 roku, powołujący Straż Graniczną, jako jej zadania wymieniał:
- zabezpieczanie granic państwa od nielegalnego wywozu artykułów spożywczych i pierwszej potrzeby,
- kontrolowanie wewnętrznego obrotu kolejowego artykułów pierwszej potrzeby,
- czuwanie nad wykonaniem rozporządzeń aprowizacyjnych,
- ochranianie magazynów i składów z artykułami spożywczymi i pierwszej potrzeby.
Komendantem nowej formacji został dotychczasowy organizator i dowódca Straży Gospodarczo-Wojskowej płk. Adolf Małyszko. Pierwotnie powołano cztery dywizjony SG, których liczbę następnie zwiększono do sześciu. Zorganizowane one były w trzy pułki, ochraniające granicę z Prusami Wschodnimi (1 Dywizjon SG) oraz Niemcami. Dowództwa pułków stacjonowały w Mławie (1 Pułk SG), Częstochowie (2 Pułk SG) i Włocławku (3 Pułk SG).
W tej formie Straż Graniczna istniała cztery miesiące, do 17 kwietnia 1919 roku, kiedy po całkowitym włączeniu w struktury MSWojsk i rozszerzeniu zadań została przekształcona w Wojskową Straż Graniczną.
Więcej informacji w wirtualnym Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa.
zdj. Muzeum Polskich Formacji Granicznych
